LAGODNA REWOLUCJA W POLSCE U SCHYLKU XVIII WIEKU

Osiemnastowieczna Rzeczpospolita pogr¿¿ona by¿a przez wi¿kszo¿¿ stulecia w g¿¿bokim kryzysie wewn¿trznym, dodatkowo zaognianym przez zale¿no¿¿ polityczn¿ od Rosji. Polska wkraczäa w drug¿ po¿ow¿ XVIII w. jako kraj s¿aby, targany walkami koterii magnackich, wyniszczony dziäaniami wojennymi, trawiony konserwatyzmem szlacheckim, wymagaj¿cy gruntownych reform. Zapocz¿tkowane przez o¿wiecone elity magnackie spod znaku Familii w r. 1764 i kontynuowane przez Stanis¿awa Augusta przemiany przynios¿y wprawdzie zauwäalne rezultaty, nie by¿y one jednak rozwi¿zaniami na miar¿ generalnej reformy Rzeczypospolitej. Diametraln¿ zmian¿ sytuacji przyniós¿ dopiero schy¿ek XVIII stulecia zwi¿zany ze wzrostem aktywno¿ci politycznej o¿wieconej ziemiäskiej szlachty, zmierzaj¿cej do uwolnienia kraju spod zale¿no¿ci rosyjskiej i przeprowadzenia cäo¿ciowej reformy pästwa, wspartej na zäo¿eniach antymagnackich. Ogromne, wprost niebywäe zaktywizowanie polityczne o¿wieconych ziemian uzyskäo postä wielkiego ruchu spo¿ecznego ogarniaj¿cego cäy kraj. Ruch ten przybieraj¿c form¿ ¿agodnej rewolucji, zaw¿adn¿¿ na prze¿omie lat osiemdziesi¿tych i dziewi¿¿dziesi¿tych XVIII stulecia losami Rzeczypospolitej. Jego najbardziej spektakularnym przejawem by¿ obraduj¿cy w Warszawie w latach 1788-1792 Sejm Wielki zwany te¿ Czteroletnim, osi¿gni¿cia którego stanowi¿ przedmiot rozwää niniejszej pracy. Podj¿te przez Sejm decyzje polityczne przywróci¿y pästwu pe¿n¿ niezawis¿o¿¿ od Rosji, a wysi¿ki reformatorskie doprowadzi¿y do odnowy i unowocze¿nienia Rzeczypospolitej, umo¿liwiaj¿c uchwalenie Konstytucji 3 maja (1791 r.), jako jednej z trzech pierwszych w skali ¿wiatowej nowocze¿nie pomy¿lanych konstytucji.