Kuranin Ögrettigi Kavramlar 15 - Sure

Kuranin Ögrettigi Kavramlar serisinin elinizdeki kitapciginda sre kavramini Kurandan hareketle ele alacagiz. Bilindigi üzere sre denildiginde akla elimizdeki mushaflarin 114 bölümünden her biri gelir. Ancak Kurandaki kullanimlarina bakildiginda sre kelimesinin bunu asan bir anlam derinligi oldugu görülecektir. Elinizdeki kitapcikta tespit edilmeye calisilacak olan anlam dikkate alinmadan, sre kelimesinin gectigi ayetlerin dogru bir sekilde anlasilmasi pek mümkün olmayacaktir.Geleneksel anlamda, yani mushafin 114 bölümünden her birine sre denilir seklindeki bir kullanim kelimenin gectigi bazi ayetlerin anlamlandirmasi ve izahinda sikintilara sebebiyet vermektedir. Örnek olarak, Türkiye Diyanet Vakfina ait mealde Hd sresinin 13. ayetine verilen anlami aktaralimYoksa, Onu Kurani kendisi uydurdu mu diyorlar De ki Eger dogru iseniz Allahtan baska cagirabildiklerinizi yardima cagirin da siz de onun gibi uydurulmus on sre getirin.Yukaridaki mealin hemen devaminda su aciklama yapiliyorBu meydan okumanin Arapcayi en güzel bir sekilde kullananlara yöneltilmesi dikkat cekicidir. Daha sonra inen ayet-i kerimelerle bu miktar üc ayete kadar indirilmesine ragmen onlar buna da cesaret edememisler ve kilicla karsilik vermek zorunda kalmislardir. Bu sonuc Kuranin Allah kelami oldugunun büyük bir delilidir.Yukaridaki aciklamada, daha sonra inen ayetlerle on sre üzerinden yapilan meydan okumanin üc ayete kadar indirildiginden bahsedilmektedir.Kuranda ne bir ayet ne de üc ayet getirilmesine dair bir talep vardir. Bir ayette on sre iki ayette de bir sre getirilmesi talep edilmektedir. Muhtemelen Kuranda en kisa srenin üc ayetten olusmasindan hareketle bir sre getirilmesini talep eden ayetin aslinda üc ayet getirilmesini talep ettigi düsünülmüstür. Ancak söz konusu ayetlerde mesele bir ya da üc ayet getirme degil sre getirme meselesidir. Bunun temelinde de sre kelimesine Kuranin verdigi özel anlam vardir. Buna dikkat edilmedigi icin sre kelimesinin gectigi ayetlerle ilgili aciklamalar anlamsiz olmaktadir. Diyanet Isleri Baskanliginca nesredilen Kuran Yolu isimli tefsirdeki Hd sresinin 13. ayetiyle ilgili su ifadeler bunun bir örnegidirInkarcilar Hz. Muhammedin peygamber olduguna inanmiyor, Kuranin bir vahiy ürünü degil, kendisinin uydurdugu düzmece bir kitap oldugunu, ancak insanlar tarafindan kabul edilmesi icin Allahtan gelen bir vahiy olarak ileri sürdügünü iddia ediyorlardi. 13. ayet onlarin bu iddialarina cevap vermekte ve bir insanin böyle üstün meziyetlerle donatilmis bir kitabi getirmesinin mümkün olduguna inaniyorlarsa, Allahtan baska yardima cagirabilecekleri yüksek düzeyli edip, sair ve benzeri kimseleri de cagirarak Kuranin tamaminin degil sadece on sresinin benzerini getirmelerini istemek suretiyle onlara meydan okumaktadir. Bu miktar Ynus sresinin 10 38. ayeti ile Bakara sresinin 23. ayetinde bir sreye kadar indirilmis olmasina ragmen Arapcayi en güzel bir sekilde kullanan müsrikler buna cesaret edemedikleri gibi bir ayetin benzerini dahi yapamamislardir.Serinin daha önceki kitapciklarinda kuran kavramina dair bazi tespitler yapilmisti ve Kuranin anlasilmasinda kuranin cok önemli bir kavram olduguna dikkat cekilmisti. Elinizdeki kitapcikta, benzer durumun sre kavrami icin de gecerli oldugu görülecekti.- Dr. Fatih Orum