Kurandaki Hanifler ve Nasara Üzerine Arastirmalar

Elinizdeki derleme Kuranda yer alan iki dini grubu dile getiren kavramlarla alakali, cogunlugu oryantalist kökenli olan, calismalari bir araya getirme cabasidir. Bu kavramlardan birincisi hanif, ikincisi ise Kuranda Hiristiyanlari ifade etmek icin kullanildigi kabul edilen nasara. Kuranda, -tekil ve cogul olarak- on iki farkli yerde gecen hanif kelimesi belki de, Kuranin en tartismali kavramlarindan biridir. Kurandaki Haniflikten maksat, insanlarin tabiatlarinin kendisine uygun olarak yaratildiklari Ibrahimin, tevhit esasli dini olmasina ragmen; hem dokuzuncu yüzyildaki Hiristiyanlar Ishak el-Kind, Risale hem de modern arastirmalarin en azindan bir kismi icin, Süryanice pagan anlamindaki hanpadan türemis bir kelimedir. Bu da, Hz. Peygamberin cagirdigi ve Ibrahimin temsilcisi oldugu tek tanrici tanri anlayisi düsüncesinin tartisma konusu olmasina yol acmistir. Ilk dönem oryantalist calismalar kelimenin Süryani-Hiristiyan, Arap kullanimlari ve Kurandaki anlaminin gelisim süreci üzerinde yogunlasirken; son dönem calismalarin bir kismi; Kuranda zikredilen Hanifligin ne oldugunu diger bir kismi ise Hz. Peygamber döneminde var olan ve Hanif olarak isimlendirilen kisilerin kimliklerinin ve onun müstakil bir dininanc mi yoksa bir yasam tarzi mi oldugu üzerinde yogunlasmistir. Kitabin ikinci ve nispeten daha az bir kismini olusturan nasara kelimesi ise, Isanin dogum yeri baglaminda tartisilmistir. Burada yer verilen yazi kavramin ifade ettigi dini grubu, Hiristiyanligin gecirdigi tarihsel asamalari dikkate alarak aciklamaya calismaktadir ki, ortaya koydugu sonuc itibariyle Müslümanlarin Hiristiyanlik anlayisini zorlayacak bir yaklasima sahiptir.